Het was een donkere dag in december, ik was achttien jaar en liep op straat nabij een hoog flatgebouw. In mijn ooghoek zag ik plots iets ‘fladderen’ waarvan ik een fractie dacht dat het een jas of iets dergelijks was dat van de flat naar beneden viel… Er bleek een man in ‘die jas’ te zitten… Op een steenworp afstand van mij vandaan belande hij op de natte stoep. Het geluid van de doffe plof zal ik nooit vergeten.. de man overigens ook niet. Elke kerst komt hij in mijn gedachten voorbij al 29 jaar lang. Eerst de jas, dan de man en de natte stoep, de feestverlichting van de winkels aan de overkant van de flat, het schrille contrast. Pijnlijk diep getroffen door de zielenpijn van de man én de verschrikkelijke situatie daar toen voor me op die natte stoep. Elke kerst denk ik weer even aan hem en besef ik me hoe dubbel de kerstdagen zijn voor vele mensen. En nog als ik langs die flat kom zie ik in een fractie weer ‘die jas’ in de wind fladderen alsof hij daar is blijven zweven.
December ging voorbij en een aantal maanden later in het voorjaar ging ik naar Parijs. Een leuke stedentrip en natuurlijk hoorde daar de Eiffeltoren bij. Vol enthousiasme nam ik de lift direct naar de tweede verdieping en het liefst wilde ik daarna door naar de derde verdieping voor het mooiste uitzicht. In de lift kreeg ik het benauwd en eenmaal op de tweede verdieping begon ik te zweten. En terwijl ik daar stond bedacht ik me ineens met afschuw dat het de perfecte “spring locatie” was. En toen gebeurde er iets heel normaals maar wat ik toen niet wist. De vloer bewoog.
En daar ter plekke ervaarde ik mijn eerste paniekaanval van wat later bleek hoogte/dieptevrees. De wereld om mij heen verdween, mijn benen verlamde, gehoor en zicht vervaagde, mijn hart ging als een bezetene tekeer en al huilende kon ik niet anders dan op de vloer liggen. Niet in staat mij te bewegen, na te denken of normaal te ademen. Tis een drama geweest mij van die Eiffeltoren af te peuteren. Het is dat het toen niet bestond maar was het in deze tijd geweest dan was ik een You Tube hit geweest…
Hoe het precies in mijn systeem zit geworteld weet ik. Maar mijn gevoel zegt dat ik door het eerste incident veel dieper geraakt ben dan ik (toen) vermoedde en dat het tweede incident de angsthaas in mij aansprak en die constateerde: Hoog = dood. Totaal niet rationeel maar onvermurwbaar.
En zo heeft elk mens zijn angsten en angst kent vele gradaties. Variërend van ‘gezonde’ angst, het overlevingsmechanisme dat in werking treed bij echt bedreigende situaties, tot aan angststoornissen in allerlei varianten. En die irrationele angsten, in welke vorm dan ook, beletten ons om vrij te leven. En laat ik nou altijd ‘mijn studenten’ willen motiveren om hun angsten onder ogen te komen om zo steeds vrijer te kunnen leven!
Mijn laatste paniekaanval is vrij recent geweest. Een paar dagen voor kerst was ik in de Sint Pieterbasiliek in Rome. Ik was ontroerd door de schoonheid en wilde alles zien. Er was een lift naar boven, de koepel in. De route is met die lift omhoog, dan de koepel inklimmen en via de andere kant/uitgang weer eruit. Dapper nam ik die lift maar eenmaal boven… één blik de diepte in, de wind die daar om mijn oren suisde, het galmende geluid van de basiliek, de knop ging weer om. Ik kon niet verder. Angst werd meester van de normaliter zo nuchtere Anoeska. Huilend heb min of meer gesmeekt weer met die lift naar beneden te mogen. Huilend van angst maar ook van falen. Zoveel moois dat ik niet onder ogen durfde te komen. Beneden in de basiliek ben ik naar het enorme altaar gelopen en heb mezelf lief toegefluisterd dat ik deze angst op een dag recht in de ogen ga kijken en ga overwinnen. Ik weet nog niet hoe maar het zal me lukken. Soms moeten we dapper zijn en iets in het hoofd herprogrammeren, uit de comfortzone gaan om leven terug te winnen.
“Fear is a reaction. Courage is a decision” – Winston Churchill